Hücrelerin canlılığının geçici süre ile durdurulması ve daha sonra tekrar canlılığının kazandırılmasına dondurma (kriyoprezervasyon) ve çözme (thaw) işlemleri denmektedir. Tüp bebek laboratuvarında hem erkek hem de kadın gonad hücrelerinin ve işlem sonrası elde edilen embriyoların dondurulma işlemleri yapılmaktadır.

Dondurma ve çözme işlemleri yasal düzenlemeler ile kontrol altına alınmıştır. Tüm dondurulan materyallerin saklama süresi 5 yıl olup bunun uzatılması dilekçe verilerek İlçe Sağlık Müdürlüklerine bildirilerek mümkün olmaktadır

Canlı hücre, embriyo ya da dokuların çok düşük ısılarda korunabilmesi için (-196 °C derece) özel koruyucu maddeler (kriyoprotektan) ile kaplanıp, cam haline gelecek şekilde dondurulur (vitrifikasyon).

Sperm dondurma:

Sperm dondurma işlemi androloji laboratuvarında gerçekleştirilir. Hem ejakulasyon yoluyla elde edilen semen örnekleri hem de operatif yollarla (TESE, TESA) elde edilen testiküler sperm örnekleri dondurulabilmektedir.

Sperm dondurma-çözme işlemlerinde %30 civarlarında canlılık kaybı normal kabul edilmektedir.

Sperm dondurmayı gerektiren durumlar:

1. Cerrahi yöntemlerle elde edilen spermler
2. Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,
3. Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameliyatlar (testislerin alınması vb.) öncesinde,
4. Çok az sayıda sperm olması (Kriptozoospermi)

Dondurularak saklanan hücreler, alınan kişinin yıllık protokol yenilememesi, isteği ve ölümü durumlarında İl Sağlık Müdürlüğü tarafından belirlenen bir memur gözetiminde tutanak altına alınarak imha edilir.

Bu şartlar dahilinde spermlerin dondurulması, özellikle azospermi vakalarında, olası tekrar eden tüp bebek denemelerinde, erkek hasta için büyük kolaylık sağlamakta ve yeni bir operasyon stresini de ortadan kaldırmaktadır.

Embriyo dondurma:

Embriyolar, vitrifikasyon metoduyla, döllenme aşamasından blastokist aşamasına kadar her seviyede dondurulabilmektedir.

Dondurulmuş-çözülmüş embriyoların transferi sonrası gebeliklerle ilgili yapılan karşılaştırmalı bilimsel çalışmalara göre, şu ana kadar taze embriyo transferine göre, gebelik sürecinde oluşabilecek komplikasyonlar ya da doğum sonrası bebeklerin sağlığı bakımından artmış bir risk gözlenmemiştir.

Embriyo dondurmayı gerektiren durumlar:

• Embriyo transfer sonrası kalan iyi kalitede embriyolar
• Tedavi sürecinde ortaya çıkan ve embriyo transferinin hastanın sağlığını olumsuz etkileyebilecek tıbbi zorunluluklar (OHSS riski v.b.)
• Tedavi sürecinde ortaya çıkan ve başarı şansını olumsuz etkileyebilecek tıbbi zorunluluklar (rahim kalınlaşmasının yetersiz olması, erken progesteron artışı, polip ya da kistler v.b.)
• Genetik inceleme sonuçlarının verilmesinin uzayacağı PGT uygulamaları
• Transferin ertelenmesini gerektiren tedavi harici sağlık problemleri, acil durumlar, sosyal problemler v.b.

Oosit (Yumurta) dondurma:

Yumurta, dondurma çalışmalarında son yıllarda vitrifikasyon yöntemi ile başarılı sonuçlar elde edilmiş ve standart yumurta dondurma yöntemi olarak uygulanmaya başlanmıştır. Yumurta dondurma işleminde, embriyo dondurma işleminde kullanılan solüsyonlar ve taşıyıcılar kullanılır fakat dondurma protokolü farklıdır.

Yumurta dondurma işlemi, yumurta toplama işleminin yapıldığı gün, işlemden 2 saat kadar sonra uygulanır. Bu süre başarılı bir dondurma için ideal süredir.

Yumurta dondurma işlemi Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen koşullar ve sınırlamalar dahilinde uygulanabilmektedir;

• Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,
• Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameliyatlar (yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) öncesinde,
• Yumurtalıklarında az sayıda yumurta hücresi (Düşük Over Rezervi -DOR)  olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikayesinin üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda,