İnfertilite problemi nedeniyle başvuran çiftlerde erkeğin değerlendirilmesi, rutin semen analizi ile başlayan ve bazı durumlarda ileri seviye tetkiklerin ve tanısal operatif işlemlerin uygulanmasını gerektirebilen bir süreçtir ve bu nedenle bünyesinde bu alanda uzman bir Ürolog bulunan bir merkezin seçimi son derece önemlidir.

İlk muayene sürecinde aşağıda belirtilen parametreler sorgulanacak ve tedavinin düzgün planlanabilmesi bakımından açık, dürüst ve doğru bilgi vermeniz istenecektir;

• İnfertilite süresi (korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilemeyen süre),

• Cinsel işlev bozuklukları (ereksiyon problemi, erken boşalma)

• Üreme sağlığını etkileyebilecek geçirilmiş rahatsızlıklar (enfeksiyonlar, viral hastalıklar, özellikle yüksek ateşli hastalıklar, prostatit),

• Sistemik hastalıklar (karaciğer, böbrek rahatsızlıkları, şeker hastalığı, tiroid bozuklukları), kullanılan ilaçlar,

• Üreme organlarında bilinen anatomik bozukluklar (inmemiş testis, varikosel, penis eğriliği)

• Varsa geçirilmiş tanısal ya da operatif işlemlere ait bilgiler (semen analizi, varikosel ameliyatı, orşiektomi),

• Ailede kısırlık, kalıtsal genetik hastalık öyküsü,

• Yaşam stili (sigara, alkol kullanımı, stres, yeme düzeni, çalışma koşulları-toksik maddelere maruz kalma)

Bu sözel değerlendirme süreci sonrasında öncelikle eğer daha önce yapılmadıysa ya da 3 aydan eski ise semen analizi için örnek vermeniz istenecektir. Semen analizi için kullanılacak sperm örneği 3-8 günlük cinsel perhiz sonrası alınmaktadır. Bu süre uygun sperm sayı/canlılık oranının elde edilebilmesi bakımından önemlidir. Semen analizinde gözlenen anormallikler doğrultusunda ayrıntılı üroloji muayenesi, kan tetkikleri ve ileri seviye semen analiz tetkiklerinin (Androloji laboratuvarı bölümünde inceleyebilirsiniz) uygulanması gerekebilir.

Üroloji muayenesinde, testislerin boyutları ve konumu, sperm kanallarının varlığı ve açıklığı, skrotumda genişlemiş damarların varlığı (varikosel) ve prostat bezi incelenir. Varikosel ve sperm kanallarında darlık ya da tıkanıklık şüphesi halinde dopler li ultrasonografik inceleme de uygulanabilir.

Bu değerlendirme ve muayene sürecinde sperm üretiminde (spermatogenez) problem saptanması halinde (şiddetli oligospermi, kriptozoospermi, azospermi), spermatogenezi yöneten  FSH, LH ve testosterone hormon seviyelerinin belirlenmesi için kan tetkikleri istenebilir. Bu testlerin sonuçları ve birbirlerine oranları hipogonadizm (testislerden testosteron üretimi azlığı) hakkında bilgi verebilir. Bahsedilen hormon tetkikleri için normal değerler şu şekildedir;

• FSH 1.7-12 mlu/ml

• LH 1.1-7 mlu/ml

• Testosterone 3-10 ng/ml

Hipogonadotropik hipogonadizm olarak adlandırılan, hipofiz bezinden FSH-LH hormonlarının salgısında düşüklükten kaynaklanan sperm üretimindeki azalmanın ilaçla tedavi edilebilen nadir erkek infertilitesi problemlerinden biridir. Dışarıdan bu hormonları içeren preparatların alınması ile ortalama 6 aylık bir sürede sperm üretiminde artış gözlenmektedir.

Ayrıca gerek görülmesi halinde olası bir genetik anormalliğin (klinefelter sendromu gibi) tespiti için yine kandan bakılan periferik karyotip analizi ve Y kromozom delesyon analizi istenebilir.